Болашақта елімізде 5 мың шақырым автобандар ақылы болады деп жоспарланып отыр. «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы 2024 жылға дейін кезең-кезеңімен ақы алу жүйесі енгізілетін жолдардың тізімін жарияласа, индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі 2021 жылы Қазақстанда 13 автомобиль жолы ақылы болатынын хабарлады. Солардың арасында жалпы ұзындығы 184 шақырымды құрайтын 1-б техникалық санаттағы Қапшағай-Талдықорған автожолы да бар көрінеді. Ал 2024 жылы ақылы жолдардың қатарына Қапшағай-Күрті жолы да қосылмақшы.
   Ақылы учаске Қапшағай мен Талдықорған қаласы және Кербұлақ, Көксу, Ескелді аудандары арқылы өтеді.  Қазіргі таңда осы жол бойында 4 бақылау аркасы мен клиенттермен жұмыс істейтін бір орталық орнатылған және ол тесттік тәртіпте жұмыс істейді.
Қапшағай қаласы әкімінің орынбасары С.Ш.Нұрғазиевтің модераторлығымен өткен бүгінгі басқосу қоғамдық тыңдауға арналды. Құрамында «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы Акционерлік Қоғамы Алматы облыстық филиалы директорының орынбасары Н.Д.Ақылтаев, «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы Акционерлік Қоғамы «Ақылы автомобиль жолдары дирекциясы» филиалы директорының орынбасары Д.Ғ.Мәдиев, «Computer Vision Technologies» ЖШС өкілі Б.Ж.Хасенов және басқа да өкілдері бар арнайы топ ақылы жолды ашудағы мақсат, оның жәй-жапсары, келешегі, төлеу механизмдері жайлы кеңірек мағлұмат беруге тырысты.
Бірден айтайық, жол тіршіліктің көзі болғандықтан ба, қоғамдық тыңдауға қатысқан қоғам мүше-лерін жол мәселесі ерекше толғандырады екен. Олардың тараптарынан жол мамандарына өздерін мазалаған сауалдарда шек болмады. Олардың басты сауалы жолға төленер тарифтің көлемі төңірегінде болғаны анық. Өйткені қазіргі Қапшағай-Алматы жолы алғаш пайдаланылуға берілгендегі баға бір болса, қазір оның бағасы өскендігі байқалады. Және бір ерекшелігі «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы жол ақысын көтеру мәселесін қолға алғанда халықпен кездесіп, олардың пікірлерін тыңдамай, өз беттерінше көтергені анық.
Әңгіме жол төңірегінде болып отырғандықтан жол құрылысы жобалары туралы да айтпай өтуге болмас. Заречный елді мекені тұсында жер асты жолы бар. Алайда халық жолға көп шығатын жерде емес, ауыл шетінде, сырт жерде тұр. Соны жасауға үкіметтен қыруар қаржы кетті. Бірақ оның игілігін ешкім көріп жатқан жоқ. Заречный елді мекенінде түрме секілді жабық мекемелердің бар екенін ескерсек, ешкімнің аяғы баспаған ол жер асты өткелі қылмыстың ұясы болмай ма? Ауылдың тұсы болмаған соң қаңырап бос тұр. Ешкім жүрмейді. Жобаны кабинетте отырып жасамай, автомашинаға отырып, сол жолмен жүріп өтіп, көзбен көріп, жасауға болмас па еді? Ал оның есесіне ауылдың тұсындағы қарсы бетке шығу үшін трассаны бөліп тұрған қорашадан елдер секіріп өтіп, көліктің астына түсіп жатыр. Кезінде қала әкімі болған Сәтжан Манасұлы Қиқымов жол жобасын жасағандармен жол бойында кездесіп, осы өтінішті айтып еді. «Жобадан ауытқымауымыз керек» дегенді айтты. Ондай халықтың тілегін ескермеген жобалар кімге керек? Ақша бекер кетті. Нәтиже жоқ. Келешекте жоба жасалар кезде осындай мәселелер ескерілуі керек деп ойлаймыз.
Жоба демекші, тағы бір ойды көлденең тартайық. Алматы-Талдықорған трассасы Қапшағай қаласы  ортасымен өтеді. Жолдың арғы бетінде  әскери бөлімдері бар әскери гарнизон тұр. Онда енді қанша адам қызмет жасайтынын, олардың қанша бала-шағасы мектепке, басқа да шаруаларымен қалаға бару үшін жолды кесіп өтетінін  есептей беріңіз. Үлкен трассада бағдаршам тұр. Ал ол сағатына 90-130 шақырымдық жылдамдықпен жүретін трассада болмауы керек. Ол жерде аспалы көпір болуы керек. Тағы да «жобада қарастырылмаған» деп жасамай кетті. Бұл нені білдіреді? Тағы да жоба нақты жердің ерекшелігін ескермей, кабинетте жасалғанын білдіреді.
Алматы-Қапшағай жолында жол пайдаланатын жолаушылар мен жүргізушілерге арнап ватцапта арнайы топ, осы күні чат деп жүрміз ғой, сол чат жұмыс істейді. Ондағы мақсат жол бойындағы кеткен кемшіліктерді халықтың өз аузынан естиік деген ой болса керек. Кері байланыс болсын дегені шығар. Ой жақсы. Құптарлық. Сол группаға енген халық жол жөндеушілерге шағымдарын айтып жүрді. Шағым айтса жолдың амандығы үшін айтады ғой. Ескерту, ұсыныс айтқандар ұнамайды екен. Чат әкімшілігі ондайларды чаттан алып тастады. Сонда ол чатты ашқандар «бізде бәрі жақсы» деп, өз басшыларын алдағаны ма?
Алматы-Қапшағай трассасын-дағы терминалда жолақысын бір жылға бір ақ рет төлеп тастайтын жеңілдік бар. Соның іргесінде, Байсеркеге бұрылатын жерде тағы бір терминал тұр. Ал ол жерде абонемент болып бір жылға бір ақ төлеп тастайтын мүмкіндік жоқ. Тек таза ақша төлейсіз. Терминалдар бірдей болса неге бірдей саясат жүргізбейді?
Қапшағай өңірінде өрт сөнді-рушілердің арнайы техникасына, медицинаның жедел жәрдем көлігіне, полиция көліктеріне жеңілдіктер бар екен де, жарық қуатын беретін компания көліктері-
не ондай жеңілдіктер қарасты-рылмаған көрінеді. Сол жол бойында тұрған «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы Акционерлік Қоғамының теңгерімінде тұрған жарық беру нысандарында апат болса, оны жөндеуге баратын электриктер де жол ақысын төлеуі тиіс пе? Бұл сауал да тиісті мамандарға қойылды.
Жол ақысының   қымбаттауы жолаушыларды    тасымалдаумен
айналысатындар, ауыл шаруашы-лығы өнімдері мен азық-түлік тауарларын тасымалдаумен айналысатын кәсіпкерлер секілді қоғамдағы басқа да салаларына қатты әсер ететіні анық. Оларды жолға төлейтін ақының шамадан тыс қымбаттылығы жасап отырған тірлігін тығырыққа тіреуі мүмкін. Бұл халықтың наразылығына апарары рас. Жолға төлейтін ақы мөлшері туралы әңгіме болғанда осы мәселе ескерілуі тиіс.
Жолаушылар тасымалымен айналысатын автопаркте терминалдан өту үшін  автобустардың төлейтін біржылдық төлемақысын реттеу де қиын болып жатқанын қалалық автопарк өкілі тілге тиек етті.
 «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы Акционерлік Қоғамының өкілдері қоғамдық тыңдауға келген жұртшылықтың сауалдарына жан-жақты жауаптар беруге тырысқанымен, тариф бағасының белгісіздігі секілді көп жағдайлары нақты болмағандықтан, көңілдері толмай, өз келісімдерін бермегені анық.
Қорытындылай келе осы басқосуда айтылған мәселелерді, ұсыныстарды ескере отырып қоғамдық тыңдауды қайта өткізуге тоқталды.

Алтынбай ШӘКЕНҰЛЫ